ΟΙ ΔΙΩΓΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 1ο ΑΙΩΝΑ μ.Χ

Οι ρωμαϊκές αρχές εχθρεύονταν ιδιαίτερα το Χριστιανικό κίνημα, και κατά συνέπεια άρχισαν να διώκουν άγρια τους Χριστιανούς με ποικίλλες αφορμές. Το σημαντικότερο αίτιο της έχθρας των ρωμαϊκών αρχών εναντίον των Χριστιανών ήταν η απειλή που υποτίθεται ότι αποτελούσε ο Χριστιανισμός για τη Ρωμαϊκή κοινωνία. Ο Χριστιανισμός ήταν μια θρησκεία που είχε απήχηση ιδιαίτερα στους αδύναμους, τους ξένους υπηκόους της αυτοκρατορίας και τους δούλους. Δίδασκε μια νέα μορφή ανθρωπίνων σχέσεων η οποία ερχόταν σε αντίθεση με το κοινωνικό σύστημα της αυτοκρατορίας. Στις εκκλησίες(χριστιανικές κοινότητες), όλοι οι άνθρωποι θεωρούνταν ίσοι, ανεξαρτήτως καταγωγής, οικονομικής κατάστασης και φύλου. Οι Χριστιανοί κήρυτταν με ζήλο και επιμονή για ένα άνθρωπο ‘βασιλιά’ και ‘Κύριο’(τον Ιησού Χριστό) και την επερχόμενη βασιλεία του που θα ακολουθούσε τη συντέλεια του κόσμου, πράγμα που ακουγόταν σαν επανάσταση με σκοπό την κατάλυση του Ρωμαϊκού κράτους.

Αργότερα, κάτι που ‘έριξε λάδι στη φωτιά’ ήσαν οι φήμες που διαδίδονταν για τις μυστικές συναντήσεις των Χριστιανών, των οποίων ο σκοπός ήταν ασαφής και δυσνόητος για τους εθνικούς. Παρεξηγώντας τη Θεία Ευχαριστία, εκείνοι διέδιδαν ότι οι χριστιανοί κατανάλωναν σάρκα και αίμα νηπίων, κάνοντας τα λεγόμενα «θυέστεια δείπνα».Αυτές οι φήμες βρήκαν μεγάλη απήχηση, επειδή ταίριαζαν απόλυτα με την αντίληψη των Ρωμαίων ότι οι Χριστιανοί είναι κακοί άνθρωποι και θέλουν να καταστρέψουν το κόσμο.



Ο πρώτος διωγμός των Χριστιανών επί Νέρωνος (64μ.Χ.)

Αφορμή του 1ου διωγμού που εξαπολύθηκε στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία εναντίον των Χριστιανών ήταν η μεγάλη πυρκαϊά που κατέστρεψε τη Ρώμη το 64μ.Χ. Υπαίτιός της ήταν ο ίδιος ο αυτοκράτορας Νέρων. Πιστευόταν πως έβαλε φωτιά για να ικανοποιήσει τα αισθητικά του γούστα. Όπως και να ‘χει, παίρνοντας την ευκαιρία που του δόθηκε, ξαναέκτισε τα κατεστραμμένα τμήματα της Ρώμης σε ελληνικό ρυθμό. Τότε, για να καταπνίξει την αληθινή φήμη που ήθελε τον ίδιο υπεύθυνο για τη φωτιά, απέδωσε την ευθύνη της στους Χριστιανούς, εκμεταλλευόμενος την εικόνα που είχαν οι Ρωμαίοι εθνικοί για εκείνους. Όσοι ομολογούσαν ότι είναι χριστιανοί θανατώνονταν με αφάνταστα σαδιστικούς τρόπους κάτω από το βλέμμα χιλιάδων Ρωμαίων. Όσοι πάλι αρνούνταν ότι ήταν χριστιανοί και θυσίαζαν στα είδωλα, γλύτωναν. Οι τελευταίοι ονομάζονται πεπτωκότες ή λιβελλοφόροι.

O Δομιτιανός(81-96μ.Χ.), εξαπέλυσε το 2ο διωγμό κατά των Χριστιανών. Τότε καθιερώθηκαν κι άλλοι τρόποι μαρτυρικού θανάτου, όπως ο τηγανισμός, ο βρασμός, το ξύσιμο της σάρκας με ειδικά ξυράφια, ο άγριος ξυλοδαρμός, το κλείσιμο σε σακιά με γάτες ή με φίδια, ο πνιγμός, η σύνθλιψη, το τρύπημα με λόγχες(λογχισμός) ή με βέλη, το δέσιμο σε τροχό με μαχαίρια, κ.ά. Ο Τραϊανός (98-117μ.Χ.) ακολούθησε τη μια κάπως πιο ήπια πολιτική. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, συλλαμβάνονταν μόνο όσοι ήταν γνωστοί ως Χριστιανοί.

Οι διωγμοί διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:



1. τους τοπικούς και περιορισμένους, που τους έκανε ο λαός και

2. τους Αυτοκρατορικούς, που ήταν γενικοί και τους διέταζε ο αυτοκράτορας.





Από τους Διωγμούς οι πιο άγριοι ήταν:



1. Διωγμός του Νέρωνα (64-68 μ.Χ.). Ο αυτοκράτορας αυτός έκαψε τη Ρώμη για δική του ευχαρίστηση, και για να στρέψει την οργή τού όχλου εναντίον άλλων εκτός αυτού τού ιδίου, επίσημα διέταξε το διωγμό τών Χριστιανών. Τότε θανατώθηκαν οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος.

2. Διωγμός του Δομιτιανού (94-96 μ.Χ.). Αυτός βρήκε αφορμή το "φόρο τού διδράχμου", που δεν πλήρωναν οι Χριστιανοί, επειδή έπαυαν να είναι Ιουδαίοι και άρχισε σκληρό διωγμό κατά τών Χριστιανών. Τότε μαρτύρησαν ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και ο Τιμόθεος στην Έφεσο, μαθητής τού Αποστόλου Παύλου.

3. Διωγμός του Τραϊανού (97-116 μ.Χ.). Τους χρόνους τής αυτοκρατορίας του ο Τραϊανός όρισε με οδηγίες ειδικές τον τρόπο δίωξης τών Χριστιανών. Όταν οι Χριστιανοί αρνούνταν να θυσιάσουν στους θεούς τών Ρωμαίων, τους καταδίκαζαν σε θάνατο. Ο ειδωλολατρικός λαός, πολύ φανατισμένος, δεν τηρούσε τη διαταγή που έλεγε ότι χρειάζεται έγγραφη καταγγελία για να γίνει η δίωξη. Οι διωγμοί συνεχίσθηκαν και από τους διαδόχους τού Τραϊανού, τον Αδριανό και τον Αντώνιο Πίο, αλλά όχι τόσο άγριοι.

4. Του Αδριανού (118-129 μ.Χ.)

5. Διωγμός του Μάρκου Αυρηλίου (161-178 μ.Χ.). Αν και λέγεται ότι ήταν αγαθός άνθρωπος, έδωσε διαταγή για το βασανισμό και τη θανάτωση με άγρια και απάνθρωπα βασανιστήρια. Τα χρόνια αυτά βασανίσθηκε και αποκεφαλίσθηκε η Αγία Παρασκευή.

6. Διωγμός του Σεπτιμίου Σεβήρου (193-212). Την εποχή τού Σεβήρου ανανεώθηκε ένας νόμος το 202, που δεν επέτρεπε τον προσηλυτισμό. Άρχισε τότε διωγμός (200-211 μ.Χ.) εναντίον τών Χριστιανών στην Αίγυπτο κυρίως, στη Βόρ. Αφρική και στη Γαλλία (Γαλατία). Τότε μαρτύρησαν και πέθαναν ο πατέρας τού Ωριγένη, ο Λεωνίδας, ο Ειρηναίος, επίσκοπος τού Λουγδούνου (σημερινής Λυών τής Γαλλίας) και η Αγία Περπέτουα στην Καρχηδόνα.

7. Μαξιμίνου του Θράκα (235-237 μ.Χ.).

8. Διωγμός τού Δεκίου (249-251 μ.Χ.). Από τους πιο σκληρούς και άγριους. Θεωρούσε τους Χριστιανούς αιτία τού ξεπεσμού τής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Τότε συλλάμβαναν και βασάνιζαν κυρίως τον κλήρο και τους Επισκόπους. Τους διωγμούς αυτούς συνέχισε ο διάδοχος τού Δεκίου, ο Βαλεριανός.

9. Του Βαλεριανού (257-259 μ.Χ.).

10. Ο διωγμός τού Διοκλητιανού και Μαξιμιανού (285-305) ήταν ο φοβερότερος και πιο απάνθρωπος. (Το 286 ο Διοκλητιανός έκανε κόμμα με τον Μαξιμιανό). Τα αίτια ήταν τα ίδια με τού Δεκίου και κράτησε συνολικά 9 χρόνια (296-305). Ο Γαλέριος με συστάσεις που του έκανε, τον έπεισε να διώξει τους Χριστιανούς. Στη Μ. Ασία λέγεται ότι θανατώθηκαν 15.000 Χριστιανοί, στην Αίγυπτο 140.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Τότε θανατώθηκαν και οι Άγιοι Δημήτριος και Γεώργιος. Οι διωγμοί έπαυσαν λίγα χρόνια αργότερα, όταν έγινε αυτοκράτορας ο Μ. Κωνσταντίνος.

(Πηγή: Σύγχρονη Σχολική εγκυκλοπαίδεια. Εκδόσεις Πιπέρη Σωτήρα σελ. 188. Εγκυκλοπαίδεια Γιοβάνη Τόμος 7 σελ. 155)






ΜΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ για το διωγμό επί Νέρωνος:



Σουετώνιος De Vita Caesarum, Nero XVI.2 “[…]afflicti suppliciis Christiani, genus hominum superstitionis nouae et maleficae[…]”
Δηλαδή: «υπέστησαν τιμωρίες οι Χριστιανοί, άνθρωποι νέας και κακοποιού δεισιδιμονίας».



Τάκιτος Annales XLIV. “[…]ergo abolendo rumori Nero subdidit reos et quaesitissimis poenis adfecit quos per flagitia invisos vulgus Christianos appellabat. auctor nominis eius Christus Tiberio imperitante per procuratorem Pontium Pilatum supplicio adfectus erat; repressaque in praesens exitiabilis superstitio rursum erumpebat, non modo per Iudaeam, originem eius mali, sed per urbem etiam quo cuncta undique atrocia aut pudenda confluunt celebranturque. igitur primum correpti qui fatebantur, deinde indicio eorum multitudo+ ingens haud proinde in crimine incendii quam odio humani generis convicti+ sunt+. et pereuntibus addita ludibria, ut ferarum tergis contecti laniatu canum interirent, aut crucibus adfixi aut flammandi, atque ubi defecisset dies in usum nocturni luminis urerentur. hortos suos ei spectaculo Nero obtulerat et circense ludicrum edebat, habitu aurigae permixtus plebi vel curriculo insistens. unde quamquam adversus sontis et novissima exempla meritos miseratio oriebatur, tamquam non utilitate publica sed in saevitiam unius absumerentur”
Δηλαδή: «Έτσι, λοιπόν, για να καταπνίξει τη φήμη[του εμπρησμού της Ρώμης από τον Νέρωνα, του οποίου η διήγηση αρχίζει από το εδάφιο 15.38], ο Νέρων κατηγόρησε και τιμώρησε με τον πιο σκληρό τρόπο μια τάξη ανθρώπων που ήσαν μισητοί για τα ελλατώματά τους, τους οποίους το πλήθος ονόμαζε Χριστιανούς. Ο Χριστός, από τον οποίον πήραν το όνομά τους, είχε εκτελεστεί με εντολή του επιτρόπου(procuratorem) Ποντίου Πιλάτου, όταν αυτοκρατόρευε ο Τιβέριος. Η ολέθρια αυτή δεισιδαιμονία στην αρχή ελεγχόταν, για να ξεσπάσει ολόφρεσκη, όχι στην Ιουδαία, αλλά στην ίδια τη Ρώμη, όπου όλα τα τρομερά κι αισχρά πράγματα μαζεύονται και βρίσκουν πατρίδα. Άρχισαν λοιπόν να συλλαμβάνουν εκείνους οι οποίοι δήλωναν ένοχοι, κι έπειτα με την υπόδειξη αυτών πλήθος υπερμεγέθες καταδικάστηκε, όχι τόσο με τη κατηγορία του εμπρησμού της πόλης, όσο με τη κατηγορία του μίσους κατά της ανθρωπότητας. Εμπαιγμοί κάθε λογής προστέθηκαν στους θανάτους τους. Καλυμμένοι με τομάρια ζώων, ξεσκίζονταν από σκυλιά και χάνονταν, ή καρφώνονταν σε σταυρούς, ή καταδικάζονταν ση πυρά και καίγονταν ως νυκτερινός φωτισμός σαν σωνόταν το φως της ημέρας. Ο Νέρων προσέφερε τους κήπους του για το θέαμα, και παρουσίαζε έναν αγώνα στον ιππόδρομο, ενώ ο ίδιος μπλεκόταν με το πλήθος ντυμένος σαν ηνίοχος, ή στεκόταν πάνω σε ένα άρμα. Έτσι, ακόμη και για εγκληματίες που άξιζαν μια ακραία και υποδειγματική τιμωρία, υπήρχε κάποια συμπόνια΄ καθώς φαινόταν πως δεν καταστρέφονταν εκείνοι για το δημόσιο καλό, αλλά για να χορτασθεί η κακία ενός ανθρώπου.»



Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος(Historia Naturalis XVII. 1), o Σουετώνιος(De Vita Caesarum, Nero XXXVIII) και ο Δίων ο Κάσσιος(LXII. 18) αποδίδουν ΕΥΘΕΩΣ στο Νέρωνα την ευθύνη της πυρκαγιάς του 64μ.Χ., η οποία στάθηκε αφορμή του διωγμού.