ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ!

Αυτός ο χώρος είναι αφιερωμένος σε όλους τους γονείς, τους μαθητές και τις μαθήτριες του 21ου, 22ου, 12ου,4ου, 2ου Εσπερινού Γυμνασίου, 1ου ΕΠΑΛ, 6ου ΕΠΑΛ, , 2ου Λυκείου Πατρών, του Γυμνασίου και Λυκείου Κλειτορίας , του Γυμνασίου Ψωφίδας, Λακκόπετρας και Σαγαιίκων,του 6ου , του 17ου,του 11ου ,του 18ου Γυμνασίου Πατρών,του Γυμνασίου Λάππα, του 16ου Γυμνασίου Πατρών κκαι από φέτος του 2ου Γυμνασίου Παραλίας και του ΕΠΑΛ Παραλίας!


Αγαπημένοι μου μαθητές και γονείς, εδώ θα ενημερώνεστε για τις δραστηριότητες που θα πραγματοποιούμε στο πλαίσιο του μαθήματος των Θρησκευτικών καθώς και για άλλα πολλά θέματα που μας αφορούν.

Η Θεολόγος σας
Σταυρούλα Ζευγαρά















Σελίδες

Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2008

Κατακόμβες . 1900 χρόνια πριν....





Κατακόμβες

του Αρχιμ. π. Σιλουανού Πεπονάκη



Πολλοί επιστήμονες ασχολήθηκαν και ασχολούνται με το μεγάλο κεφάλαιο των κατακομβών και με τα προβλήματα που ανακύπτουν από την μελέτη αυτή. Προβλήματα όπως η θέση και η έκταση, η προέλευση, η χρήση και η χρονολόγηση των κατακομβών. Καθώς επίσης η ερμηνεία και η χρονολόγηση της ζωγραφικής των κατακομβών κ.α.

Οι κατακόμβες ως γνωστόν, είναι υπόγεια κοιμητήρια, ομαδικά η κοινοτικά, σκαμμένα βαθιά στη γη. Η λέξη “κατακόμβη” που αρχικά ήταν τοπικός και γεωγραφικός όρος, έγινε όρος τεχνικός αντικαθιστώντας την λέξη “κοιμητήριον” και δόθηκε για πρώτη φορά στο κοιμητήριο του Αγίου Σεβαστιανού που βρίσκεται έξω από τα τείχη της Ρώμης. Από τότε η ονομασία αυτή γενικεύτηκε και δόθηκε και στα υπόλοιπα υπόγεια κοιμητήρια. Αρχικά την έννοια της ελληνικής λέξης “κατακύμβη”, που σημαίνει εδαφική κοιλότητα, όρυγμα γης, χαράδρα, τύμβος και που μετεγράφη σε κατακόμβη( είχε η λατινική φράση “Coemeteria ad Catacumbas Accuditoria” που σήμαινε τα πρώτα υπόγεια κοιμητήρια που βρίσκονται κοντά στην Αππία οδό της Ρώμης.

Οι κατακόμβες λαξεύονταν σε πωρώδες έδαφος περιέχοντας περίπλοκα συμπλέγματα διαδρόμων και κεντρικών θαλάμων στα τοιχώματα των οποίων ανοίγονται τάφοι σε επάλληλες σειρές και σε διάφορα σχήματα. Οι “κοπιάτες” ήταν αυτοί οι οποίοι είχαν την επιμέλεια (εκσκαφή, συντήρηση, διαφύλαξη) των κατακομβών και ήταν ειδικευμένοι τεχνίτες που με το πέρασμα του χρόνου αποτέλεσαν και συντεχνίες. Στην διαμόρφωση των “ιερών αυτών τόπων” όπως ονομάστηκαν στην Ρώμη, σπουδαίο ρόλο έπαιξαν και οι πρώτοι χριστιανοί καλλιτέχνες, που περνούν σε μία νέα φάση εικαστικής δημιουργίας, την απεικόνιση του ανθρώπου και της φύσης γενικότερα, δίνοντας νέο νόημα και χαρακτήρα στα έργα τους. Κύριο μέλημά τους ήταν να καταστήσουν ορατή την ιερή ιστορία που ήθελαν και όχι τόσο να διακοσμήσουν τους υπόγειους αυτούς τάφους. Ο,τι δεν είχε απόλυτη σχέση με το θέμα παραμεριζόταν. Η σαφήνεια και η απλότητα βάραιναν περισσότερο από την πιστή απομίμηση του προτύπου. Τέτοιο παράδειγμα είναι και η παράσταση που παραθέτουμε και προέρχεται από την κατακόμβη της “Αγίας Πρίσκιλλας” στην Ρώμη. Πρόκειται για τους τρεις παίδες στην κάμινο του πυρός που ανήκει πιθανόν στον τρίτο αιώνα μ.Χ. Ο ζωγράφος που φιλοτέχνησε το έργο αυτό δεν θεωρούσε αυτοσκοπό την παράσταση μιας δραματικής σκηνής. Τον ενδιέφερε να παρουσιάση το παρήγορο και ενθαρρυντικό δείγμα πίστεως και για να το κατορθώση αυτό του αρκούσε να μπορή να άναγνωρίση κανείς τους τρεις άντρες με το περσικό τους ένδυμα, τις φλόγες και το περιστέρι-σύμβολο της Θείας συμπαράστασης. Αποτελεί και αυτό ένα δείγμα ότι οι άνθρωποι είχαν αρχίσει να ενδιαφέρονται και για άλλα πράγματα πέρα από την εγκόσμια ομορφιά. Μπορεί δηλαδή οι κατακόμβες να φιλοξενούσαν στις οπές τους νεκρούς, ταυτόχρονα όμως έπνεε ένας αέρας νέας ζωής που ανέβλυζε από αυτούς τους ίδιους τάφους.

Οι κατακόμβες λοιπόν, κυρίως της Ρώμης, έφταναν έως και τους έξι ορόφους δημιουργώντας μια υπόγεια νεκρούπολη. Οι διάδρομοί τους ήταν μακρόστενοι με δάπεδο επίπεδο και οροφή συνήθως ημικυλινδρική. Στις διασταυρώσεις των διαδρόμων σχηματίζονται νεκρικοί θάλαμοι (κουμπίκουλα). Στους νεκρικούς θαλάμους των κατακομβών θάβονταν συνήθως οι επίσκοποι, οι πρεσβύτεροι, και οι μάρτυρες. Οι τάφοι των κατακομβών ήταν συνήθως απλοί, σε σχήμα κιβωτίου η θήκης. Σκεπάζονταν με πλάκες στις οποίες έγραφαν το όνομα, το επάγγελμα, την ημερομηνία θανάτου του νεκρού και χάραζαν διάφορες συμβολικές παραστάσεις όπως άγκυρες, σταυρούς κ.α. καθώς και διάφορες εκφράσεις-ευχές προς τους προσφιλείς νεκρούς, όπως “εν Ειρήνη”, “εν Κυρίω” κ.λ.

Η ατμόσφαιρα βέβαια μέσα στις κατακόμβες δεν ήταν καθόλου ευχάριστη, διότι και ο χώρος ήταν πολύ περιορισμένος, αλλά και ο εξαερισμός και ο φωτισμός δεν ήταν καθόλου ικανοποιητικός.

Αντίθετα με ο,τι πιστευόταν παλαιότερα, οι κατακόμβες ποτέ δεν χρησίμευσαν σαν τόποι λατρείας, αλλά μόνο σαν τόποι ταφής. Αν και παλαιότερες μελέτες έκλιναν περισσότερο προς την πρώτη άποψη, σύγχρονες έρευνες υποστηρίζουν ότι οι κατακόμβες χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για την ταφή των νεκρών, για διάφορα νεκρικά έθιμα όπως είναι τα νεκρόδειπνα, για διάφορες νεκρικές τελετές κυρίως κατά την επέτειο του θανάτου του μάρτυρα και γενικότερα για νεκρολατρικά έθιμα. Την άποψη αυτή ενισχύει η κατασκευή και γενικότερα η πνιγηρή ατμόσφαιρα των κατακομβών. Αφού η τέλεση της Θ. Ευχαριστείας απαιτεί χρόνο και χώρο ικανό, είναι συνεπώς αδύνατη η ύπαρξη και παραμονή πλήθους πιστών μέσα σ’ αυτές.

Μερικές από τις σπουδαιότερες κατακόμβες της Ρώμης είναι η κατακόμβη του Αγίου Καλλίστου, της Αγίας Δομιτίλλας, της Αγίας Πρισκίλλας, του Αγίου Σεβαστιανού κ.α. Κατακόμβες συναντάμε και εκτός Ρώμης, στην Νεάπολη, του Αγίου Ιανουαρίου, στις Συρακούσες και το Παλέρμο της Σικελίας, στην Μάλτα, στην Αίγυπτο, στην Συρία, στην Μικρά Ασία, στην Κύπρο κ.λ.

Σημαντικό μνημείο αποτελεί στον Ελλαδικό χώρο η κατακόμβη της Μήλου, που αποτελεί μικρογραφία των κατακομβών της Ρώμης. Οι μελετητές την τοποθετούν στον 2ο η στον 4ο αιώνα. Χρησίμευε ως ομαδικό κοιμητήριο. Αξιόλογες ήταν και οι τοιχογραφίες οι οποίες δυστυχώς έχουν καταστραφή.

Αξιοπρόσεκτες είναι και οι επιγραφές που έχουν γραφή στα τύμπανα των ακροσολίων (λαξευτοί τάφοι σε βράχους πάνω στους οποίους υπάρχει καμάρα η τόξο), σε ωραία μεγαλογράμματη γραφή και διακρίνονται για την επίσης ωραία χριστιανική επίκληση ΕΝ ΚΩ (εν Κυρίω), που προτάσσεται πάντοτε στις επιγραφές αυτές. Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι στις αρχαιότερες επιγραφές της Μήλου υπάρχουν χριστιανικά σύμβολα όπως σταυροί, ιχθείς, μονογράμματα του Χριστού κ.α.

οι Φωτογραφίες από τις Κατακόμβες της Μήλου αντλήθηκαν από την παρακάτω διεύθυνση:http://www.milos-island.gr/sightseeing/catacombs.gr.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Αρχειοθήκη ιστολογίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Η λίστα ιστολογίων μου

Snap Shots

Get Free Shots from Snap.com